به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل صندوق بیمه کشاورزی، دکتر بهزاد باباخانی، قائممقام و عضو هیئت مدیره صندوق بیمه کشاورزی، در نخستین نشست هم اندیشی تحول راهبردی در بیمه دام و طیور با اشاره به دستاوردهای چهاردهه فعالیت این نهاد، بر اهمیت و جایگاه بیمه در تضمین امنیت غذایی کشور تأکید کرد و در عین حال، به مهمترین چالشهای پیشروی این صندوق از جمله ریسک بالای بخش کشاورزی و عدم تناسب منابع با خسارات وارده پرداخت.
چهار دهه رشد و توسعه در پوشش ریسکهای کشاورزی
وی در ابتدای سخنان خود، ضمن قدردانی از بیمهگذاران و مسئولان حاضر، گفت:
«اهمیت سرمایهگذاری در بخش کشاورزی بدون بیمه امکانپذیر نیست؛ امنیت غذایی کشور بر پایه اطمینان از این سرمایهگذاریها بنا شده است.»
دکتر باباخانی با اشاره به تأسیس صندوق در سال ۱۳۶۲ و تصویب اساسنامه آن در سال بعد افزود:
«در ابتدای فعالیت، تنها یک یا دو محصول تحت پوشش قرار داشت، اما امروز با افتخار اعلام میکنیم که ۲۰۶ موضوع بیمهای و ۲۴۱ عامل خطر تحت پوشش قرار دارند. این وسعت پوشش، از رشد چشمگیر بیمه کشاورزی طی این سالها حکایت دارد؛ رشدی که حتی در زمان تدوین قانون نیز انتظار نمیرفت.»
موفقیتهایی در تراز جهانی
قائممقام صندوق، برخی اقدامات صورتگرفته را در سطح بینالمللی کمنظیر دانست و بهویژه به عملکرد در بخش طیور اشاره کرد:
«مدل بیمهای ما در این حوزه، با ضریب نفوذ و پوشش بیمه پایه و تکمیلی، نمونهای موفق در سطح جهان محسوب میشود و بیانگر بلوغ نظام بیمهای کشور در بخش کشاورزی است.»
اجرای قانون بیمه فراگیر گندم؛ گامی بهسوی پوشش کامل
او اجرای قانون بیمه فراگیر گندم را از اقدامات راهبردی صندوق دانست و گفت:
«این طرح که از سال زراعی گذشته آغاز شده، در دومین سال اجرای خود با نتایجی درخشان همراه بوده است. امروز ضریب نفوذ بیمه گندم به ۹۹ درصد رسیده و در بخش دانههای روغنی نیز موفقیت مشابهی رقم خورده است. بهطور کلی، ضریب نفوذ در بخش زراعت به ۶۲ درصد رسیده است.»
استفاده از فناوریهای نوین و ایفای مسئولیت اجتماعی
دکتر باباخانی بهرهگیری از فناوریهای نوین را از اقدامات کلیدی صندوق دانست و افزود:
«با استفاده از ۱۴ شاخص هواشناسی در بیش از ۲۵۰۰ نقطه کشور و بهکارگیری ابزارهای نوین ارزیابی، تلاش داریم دقت و سرعت خدمات را افزایش دهیم. همچنین، در حوزه مسئولیت اجتماعی، بهویژه در ارتباط با محیط زیست و بیماریهای مشترک انسان و دام، نقش فعالی ایفا میکنیم. لازم به ذکر است بیش از ۸۰ درصد حق بیمه کشاورزان توسط دولت پرداخت میشود.»
چالشهای بنیادین بیمه کشاورزی
وی در ادامه به چالشهایی اشاره کرد که حل آنها نیازمند اقدامات مستمر و هماهنگ است:
- ریسک بالا در بخش کشاورزی:
«کشاورزی در ایران از پرریسکترین حوزههاست؛ از ۴۰ عامل خطر شناختهشده، بیش از ۳۱ مورد در کشور ما تجربه شدهاند. خشکسالی نیز فشار مضاعفی به صندوق وارد کرده است.»
- عدم توسعه کافی فرهنگ بیمه:
«باید با آموزش و ترویج، فرهنگ بیمه را در میان کشاورزان گسترش دهیم؛ تمایل به بیمهگری نباید تنها در زمان خطر افزایش یابد.»
- تصورات نادرست و مخاطرات اخلاقی:
«این تصور که بیمه حتماً باید خسارت پرداخت کند، اشتباهی رایج است. در حالی که فلسفه بیمه، پوشش ریسک در زمان بروز حادثه است، نه تضمین دریافت خسارت.»
- قرار گرفتن در لیست واگذاری:
«قرار دادن صندوق در فهرست واگذاری، تصمیمی نادرست است. حتی در لیبرالترین اقتصادهای دنیا، حمایت از کشاورزی وظیفه حاکمیت است.»
محدودیت منابع مالی و غیبت بیمههای بازرگانی
در بخش مهمی از سخنان خود، دکتر باباخانی به نابرابری شدید میان منابع و تعهدات پرداخت:
- عدم تناسب منابع با میزان خسارات:
«در حالی که صندوق با دو محصول آغاز به کار کرد، امروز ۲۰۶ موضوع را پوشش میدهد؛ اما منابع مالی رشد متناسبی نداشتهاند. در سال زراعی گذشته، میزان خسارات بالغ بر ۴۴۰ هزار میلیارد تومان بود، در حالیکه تخصیص منابع تنها ۳.۵ هزار میلیارد تومان از بودجه ۶ هزار میلیارد تومانی بود.»
- غفلت بیمههای بازرگانی و بیمه مرکزی:
«با وجود تصریح قانون بیمه مصوب ۱۳۱۶ درباره کشاورزی، هنوز هم هیچ نقش جدی از سوی بیمه مرکزی یا بیمههای تجاری مشاهده نمیشود. سهم کشاورزی از پُرتفوی ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی صنعت بیمه در سال گذشته، حتی به یک درصد نیز نرسید.»
رویکردهای نوین و راهبردهای آینده
در پایان، قائممقام صندوق بیمه کشاورزی به الزامات تغییر رویکرد اشاره کرد:
- عبور از نگاه سنتی به نقش بیمه:
«صندوق باید از رویکرد پرداخت غرامت صرف، به سوی پیشگیری، مدیریت ریسک، هشدارهای زودهنگام و ارتقای فرهنگ بیمه حرکت کند. تشکیل مرکز مدیریت ریسک، گامی در این مسیر است.»
- افزایش ضریب نفوذ با نوآوری:
«افزایش ضریب نفوذ بیمه با رویکردهای نوین در ارزیابی، دیجیتالسازی و کاهش هزینهها امکانپذیر است.»
«خبر خوش آنکه، پس از پیگیریهای حقوقی، امکان ورود صندوق به حوزههای بیمه حملونقل، شخص ثالث و بیمه حوادث کارگران نیز فراهم شده است؛ حقی که سالها از صندوق سلب شده بود.»
در مجموع، سخنان دکتر باباخانی، نمایانگر تصویری روشن از ظرفیتها، چالشها و چشمانداز آینده صندوق بیمه کشاورزی است؛ نهادی که نقشی کلیدی در تحقق امنیت غذایی و حمایت از تولید ملی ایفا میکند.